‘In de VPRO studio’s heb je nu het gevoel dat je buiten bent’

“Bij de VPRO zijn we actief bezig met verduurzaming en vergroening. We willen onze footprint zo klein mogelijk maken. En op die gedachte is ook het ontwerp voor de nieuwe inrichting van onze vijf studio’s en drie spreekcellen gebaseerd.”

Mattijs de Ruijter is hoofd algemene zaken en ICT ­– “Ze noemen me ook wel de baas van het gebouw” – bij de VPRO. Hij vertelt over de transformatie en nieuwe inrichting van de studio’s van de VPRO.

‘Er moest echt iets gebeuren’

“Als VPRO maken we radio, televisie en online content. We zijn gevestigd in een heel mooi pand, dat twintig jaar geleden door een Rotterdams architectenbureau voor ons is ontworpen.

Het radio maken doen we in zogenaamde WPM’s, dat staat voor werkplek programmamakers. De oude WPM’s waren toe aan een opknapbeurt, want er was zeker tien jaar niks aan gedaan.” Mattijs legt uit dat de studio’s modern waren voor de tijdgeest van tien jaar geleden. “Maar inmiddels voelde het alsof je bij je oma op bezoek was, er moest echt iets gebeuren.”

‘PD Group voelt ons goed aan’

“Bij een eerder project hebben we als VPRO al samengewerkt met PD Group. Ze hebben toen een heel mooi plan voor ons gemaakt en uitgevoerd, waarmee de akoestiek van ons pand enorm is verbeterd. PD Group voelt ons goed aan, daarom wilden we de transformatie van onze studio’s ook graag door hen laten doen.”

Maar de berekende kosten van het project vereisten dat bij minimaal drie partijen offertes moesten worden opgevraagd, voegt Mattijs toe. “Als publieke omroep moeten we zorgvuldig met onze centen omgaan. We kunnen niet zomaar een opdracht geven. We hebben daarom verschillende partijen die de look and feel van de VPRO goed aanvoelen uitgenodigd. Uiteindelijk kozen we toch voor PD Group.”

Het ontwerp: duurzaam en groen

Mattijs vertelt dat duurzaam en groen niet alleen thema’s zijn die in de programma’s van de VPRO terug komen. “We willen dat ook in onze huisvesting doorvoeren, practice what you preach. En daar doen we al veel aan. We kijken onder andere kritisch naar ons elektriciteitsverbruik, hebben zonnepanelen geïnstalleerd, maar we gebruiken bijvoorbeeld ook energiezuinige koffieautomaten.”

Bij het ontwerp van de nieuwe WPM’s was het dan ook een vereiste dat duurzaamheid een grote rol zou spelen, benadrukt het hoofd algemene zaken. En die opdracht is aan Juan Nibbelink, architect van PD Group, goed besteed. “Met Juan hebben we onze specifieke eisen en wensen doorgesproken.” De architect maakte toen een ontwerp voor de VPRO studio’s, met Biophilic Design (het toepassen van natuurlijke materialen, elementen en principes), duurzaamheid en circulariteit in de basis.

“Dit ontwerp hebben we met feedback vanuit het hele bedrijf uitgekristalliseerd. Toen het definitief was kon de transformatie beginnen. Het was best een complex project dat in totaal anderhalf jaar heeft geduurd. Maar nu is het af.”

Het eindresultaat: ‘Meer groen naar binnen’

“Een van de concepten die de architect gehanteerd heeft is om meer groen naar binnen te halen, onder andere door het gebruik van natuurlijke materialen. We hebben nu bijvoorbeeld in een van onze studio’s een behang van kurk. Dit is met een laser uitgesneden in boomvormen.” Dit kurkbehang is geplaatst op een laag stof gemaakt van gerecyclede PET-flessen. Hierdoor krijgt de wand een diepte-effect.

“Wat ook heel mooi is,” vervolgt Matthijs enthousiast, “is het mos op verschillende plekken op de muur. Dit is geïmpregneerd mos, dus je ruikt het niet. Maar het ziet er wel uit als echt mos. Het geeft echt een buitengevoel.”

“In een van de ruimtes heeft de architect drie zones gemaakt: water, gras en zand. Daarmee heeft hij echt een stukje buiten gecreëerd, of zo voelt het in elk geval.” Deze drie zones zijn met verschillende kleuren ‘Net Effect’ vloerbedekking gerealiseerd. Deze vloerbedekking is gemaakt van oude visnetten. Vissers op de Filipijnen krijgen betaald om afgedankte netten van het strand en uit het water te verzamelen. Zo hebben ze een extra bron van inkomsten en beschermen ze tegelijkertijd het zeer zeldzame dubbele koraalrif voor de kust.

Het hoofd algemene zaken noemt de ramen in deze drie-zone-ruimte ook een eyecatcher. “Er zijn als het ware ramen gemaakt, met een foto ervoor. Dan is het alsof je naar buiten kijkt. Je ziet heel weinig, maar het is alsof je door een stoffig raam kijkt in een oude hooischuur. Een diffuus plaatje.”

‘Een berkenboom met dimbaar ledlicht’

Het lichtspel in de VPRO studio’s heeft bij het ontwerp en de uitvoering extra aandacht gekregen. “De gebruikers van de montageruimtes gaven expliciet aan dat het licht beter moest. Tien jaar geleden is er bij de toenmalige inrichting wel aandacht aan het licht besteed, maar dat gebeurde met tl-verlichting. Dat gaf een overvloed aan licht en warmte. Met als gevolg dat mensen de tl-buizen los schroefden, omdat het licht in hun ogen scheen, of omdat het te warm was. Het lichtplan was dus eigenlijk vernacheld,” lacht Mattijs.

“Maar dat is nu opgelost. We hebben lichtplafonds met kleurecht daglicht, dimbare lampen en lampen die van kleurwarmte kunnen veranderen. En wat ik zelf heel mooi vind is de berkenboomlamp. Daarvoor is een echte berkenboom gebruikt, die midden in de studio staat. Met kunststofcoating is een tak gemaakt met dimbaar ledlicht, dat geeft een geweldig effect.”

‘Akoestiek is voor radiomensen heel belangrijk’

Een van de belangrijkste onderdelen van een (radio)studio, is de akoestiek. “Een voorwaarde van de transformatie was dat de geluidskwaliteit van de studio’s minimaal gelijk moest zijn aan de situatie zoals het was. Of eigenlijk moest het zelfs beter,” benadrukt Mattijs.

“Akoestiek is voor radiomensen heel belangrijk. Elke ruimte heeft een eigen geluid en radiomensen horen gelijk of het geluid levend is. We wilden dit in de nieuwe studio’s echt goed doen. Daarom heeft de architect in zijn ontwerp hier veel aandacht aan besteed. Er is bijvoorbeeld een uniek schilderij gemaakt van stukken berkenbast. Dit komt de akoestiek ten goede, omdat het ruwe materiaal de geluidsgolven breekt.

Voorheen hadden de studio’s een houten vloer. Dat was heel gehorig: als je eroverheen liep dan hoorde je het tikken. Niet zo handig voor een geluidsstudio. Nu is de houten vloer vervangen voor tapijttegels, vanwege de demping. Die tapijttegels hebben een steenmotief met mosrandjes ertussen. Het lijkt net echt en dat maakt het heel bijzonder.”

‘Het is echt een fijne plek’

Mattijs de Ruijter concludeert dat de VPRO studio’s zijn getransformeerd van oubollig naar een echte fijne plek. “Mensen die er werken vinden het mooi en prettig. En daar zijn we blij om. We willen namelijk ook jonge radiomakers, die bijvoorbeeld een podcast maken, een warm gevoel geven als ze er zitten. En daar zijn we in geslaagd.”